439 Allahyň Resulynyň (s.a.w.) namazyň nirelerinde tekbir alandygy hakda. Namazda «Semiallahu limen hamideh» we: «Rabbenä lekel hamd» jümlelerini (tesmi’ we tahmid) aýtmak barada
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عَنْهُ قَالَ: كان رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وسَلَّمَ إذَا قَامَ لِلصَّلاَةِ يُكَبِّرُ حِينَ يَقُومُ ، ثُمَّ يُكَبِّرُ حِينَ يَرْكَعُ ، ثُمَّ يَقُولُ: (سَمعَ الله لِمَنْ حَمِدَهُ) ، حِينَ يَرْفَعُ صُلْبَهُ مِنَ الرُّكُوعِ ، ثُمَّ يَقُولُ وَهْوَ قائِم ٌ: ( رَبَّنَا لَكَ الحَمْد).
Ebu Hüreýre (r.a.) şeýle diýipdir: «Allahyň Resuly (s.a.w.) namaza duranda aýak üstündekä tekbir alardy1. Soňra rukuwdan dikelip barýarka:«Semiallahülimen hamideh», dikeleninden soňra:«Rabbenä we lekel hamd»2diýerdi. (Soňra sejdä inip barýarka tekbir alardy. Soňra sejdeden başyny galdyranda tekbir alardy. Soňra ikinji sejdä gidende tekbir alardy. Soňra başyny galdyranda tekbir alardy. Soňra namazyny tamamlaýança,namazyň tutuş dowamynda şeýle ederdi. Ikinji rekagaty tamamlap, oturyp,soňra aýaga galkanda-da tekbir alardy»)3.
1Bu tekbiri rukuwa barmaga başlan wagtyň aýtmaga başlap, rukuwa barýançaň uzaltmak sünnetdir. Kyýamdan we oturyşdansejdä, sejdeden oturyşa we kyýama, dört rekagatly namazlaryň ikinji rekagatyndan soňky oturyşdan kyýama barlanda-da şeýledir. Şapygy mezhebiniň alymlaryna görä, sejdä barýarkaň dyzlaryňy elleriňden ozal ýere goýmak sünnetdir, mäliki mezhebiniň alymlaryna görä bolsa tersinedir. Taraplaryň ikisi hem Allahyň Resulynyň (s.a.w.) aýdan sözlerini we eden hereketlerini delil tutunýarlar.
2Buharynyň şuýerde hem «waw» bilen, hem «wawsyz»ýöne: «Leke» diýilýän iki rowaýaty bar. Ygtybarly hasaplanylýan käbir rowaýatlarda-da: «Rabbenä lekel hamd» görnüşinde gelýär. Haýsy bolanda-da,şeýle diýmek sünnetdir. Alymlaryň käbiri «wawyň» aýrylmanyny gowy görýärler.
Şu hadysy-şerif ymamyň: «Semiallahülimen hamideh» we: «Rabbenä lekel hamd» jümlelerini daşyndan aýtmalydygyny sözleýänler üçin delildir. Alymlaryň esasy köplüginiň we Şapygynyň pikiri şeýledir. Ebu Ýusup bilen Muhammede görä, ymam: «Rabbenä lekel hamd» jümlesini içinden aýtmaly. Sufýan Söwriniň, Ewzaýynyň we bir rowaýata görä, Ahmet ibn Hanbalyň hem pikiri şonuň ýaly bolupdyr. Ebu Hanifä, Mälige, başga bir rowaýatda Ahmet ibn Hanbala görä bolsa, ymam şol jümläni aýtmaz. Ebu Hüreýräniňhem, Mesgudyň hem, Şagbynyňhem şeýle pikirde bolandyklary aýdylýar. Bu topar Buharynyň we Müslimiň kitaplarynda Ebu Hüreýräniň (r.a.) adyndan beýan edilen: «Ymam: «Semiallahu limen hamideh» diýende: «Rabbenä lekel hamd» diýiň» hadysyny delil tutunýarlar. 444-nji hadysa-da seret.
3Ýaýyň içindäki sözlemiň arapçasy Zebidiniň nusgasynda ýok. Onuň Buharynyň öz kitabynda bardygy üçin, terjimede getirmek makul bilindi.