350 Allahyň Resulynyň (s.a.w) ikindi namazyndan soňra mydama iki rekagat namaz okandygy hakda. Sahabalaryň Allahyň Resulynyň (s.a.w) bu iki rekagat namazy okamagy bilen baglylykda aýdanlary
عَنْ عَائِشَةَ رَضِي اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: وَالَّذِي ذَهَبَ بِهِ ، مَا تَرَكَهُمَا حَتَّي لَقِي اللَّهَ تَعَالَي ، وَمَا لَقِي اللَّهَ تَعَالَي حَتَّى ثَقَلَ عَنِ الصَّلاَةِ ، وَكَانَ يُصَلِّي كَثِيراً مِنْ صَلاَتِهِ قاعِداً ، تَعْنِي الرَّكْعَتَيْنِ بَعْدَ الْعَصْرِ ، وَكَانَ النَّبِيُّ صَلَّى الله عَلَيْهِ وسَلَّمَ يُصَلِّيهِمَا ، وَلاَ يُصَلِّيهِمَا فِي الْمَسْجِدِ مَخَافَةَ أَنْ يُثْقِلَ على أُمَّتِهِ ، وَكَانَ يُحِبُّ مَا يُخَفِّفُ عَنْهُمْ.
Musulmanlaryň enesi Äşe (r.a.) ikindi namazyndan soňra okalan iki rekagat namazy göz öňünde tutup şeýle diýipdir: «Allahyň Resulyny (s.a.w.) ýanyna alan Allahü tagaladan ant içýärin: ol Allahü tagala gowuşýança, hiç mahal bu iki rekagat namazy terk etmedi. Namaz okamaga güýji ýetmän, bu iki rekagaty okamak agyr düşýänçä-de, Allahü tagala gowuşmady. Ol namazlarynyň bir toparyny oturyp okardy. Ol bu namazy-da okardy, ýöne ymmatyna agyr düşmeginden gorkusyna, ony metjitde okamazdy. Ol ymmatyna ýeňil düşjek zatlary gowy görerdi»1.
1Äşäniň (r.a.) adyndan aýdylýan bu hadys Buharynyň kitabynda şundan soňra gelýän 351-nji hadysda biraz başgaçarak beýan edilýär. Şonuň ýaly-da, bu hadysy Äşe (r.a.): «Ikindi namazyndan soňky iki rekagaty meniň hüjrämde terk etmezdi», «Ikindi namazyndan soňra meniň hüjräme gelip, iki rekagat namaz okamadyk gezegi bolmandy» görnüşinde-de gürrüň beripdir. Müslimiň kitabyndaky hadysda bolsa: «Allahyň Resuly (s.a.w.) bu iki rekagat namazy ikindi namazyndan öňürti okardy. Soňra bir gezek bir işe meşgul bolup, şol namazy okamady ýa-da ony okamagy unutdy. Şol sebäpli hem ony ikindi namazyndan soňra okady. Soňra şeýtmegini dowam etdi. Sebäbi,ol haýsy hem bolsa bir namazy okasa, soňra ony okamagy dowam etmek endigi bardy» diýilýär. Müslimiň kitabyndaky bu hadysda gürrüňi edilýän kaza goýlan namaz hakynda Darakutnynyň rowaýatynda musulmanlaryň enesi Äşäniň (r.a.): «Ýa Allahyň Resuly, bir zat habar berildimi?» diýip beren soragyna onuň: «Ýok, ýöne Bilal namazyň wagty giren badyna kamat aýtdy-da, ikindi namazynyň öňünden okaýan iki rekagatymy okamandym. Ine, häzir hem onuň kazasyny okaýaryn» diýendigi we şondan soňra Äşäniň (r.a.): «Biz hem bu namazy terk edäýsek, kazasyny okalymy?» diýip beren soragyna-da: «Ýok» diýip jogap berendigi aýdylýar.
Musulmanlaryň enesi Ümmi Selemäniň (r.a.) adyndan Buharynyň kitabynda gysgaldylyp, Müslimiň kitabynda bolsa jikme-jik beýan edilen hadysda Allahyň Resulynyň (s.a.w.) abdylkaýs tiresiniň ýollan ilçileri bilen meşgul bolup (49-njy hadys), şol sebäpli öýle namazyndan soňra okalýan iki rekagat namazy okamandygy aýdylýar. Şonuň ýaly-da, Ümmi Selemäniň (r.a.): «Ikindi namazyndan soňky iki rekagat namazy okardy hem, ony okamagy beýlekilere gadagan hem ederdi», Ibn Apbasyň: «Bu iki rekagaty bir gezek hem okanyny görmedim» diýendigini, Äşäniň (r.a.) bu mesele boýunça özüne sorag bilen ýüz tutan bir topar sahaba: «Bu namazy meniň ýanymda-ha okamady. Ümmi Selemeden soraň. Meniň özüm hem şondan eşitdim» diýip jogap berendigi hem aýdylýar.
Allahyň Resulynyň (s.a.w.) bir gezek hem bu namazy okamandygy hakyndaky rowaýat ygtybarly däl.
Şu kitapdaky we şol manydaky beýleki hadyslary ýörite Gün ýaşýan wagty namaz okamagy niýet etmezden, ikindi namazyndan soňra nepil namazlaryny okamaga rugsat berýän şerigatçy alymlar delil tutunýarlar. Bu mesele boýunça şerigatçy alymlaryň arasyndaky jedeller mundan öňki hadyslara berlen düşündirişleri gözden geçireniňde göze ilýär. Bu wagtda nepil namazlaryny okamagy düýbünden gadagan hasaplanlar bolsa diňe wezipe sebäpli terk edilen namazlaryň kazasyny bu wagtda alyp boljakdygy bilen ylalaşýarlar. Olar Allahyň Resulynyň (s.a.w.) ol namazy okamaga mydama jan edip gezmeginionuň diňe özüne degişli bir aýratynlyk hasaplaýarlar. Olaryň delilleri-de Zekwanyň musulmanlaryň enesi Äşäniň (r.a.) adyndan beýan eden hadysydyr. Şol hadysda Äşe (r.a.) şeýle diýýär: «Allahyň Resuly (s.a.w.) ikindi namazyndan soňra namaz okardy-da, ony okamagy beýlekilere gadagan ederdi. Şonuň ýaly-da, birnäçe günläp agzyny açmazdan oraza tutardy-da, beýle etmegi başgalara gadagan ederdi» diýipdir.
Birnäçe günläp agzyňy açman oraza tutmak Allahyň Resulynyň (s.a.w.) diňe özüne mahsus aýratynlykdyr. Alymlaryň arasynda beýle etmegiň gadagandygy we güýji ýetene beýle etmäge rugsat berilýändigi barada jedeller bar.