230 Allahyň Resulynyň (s.a.w) okan guşluk (duha) namazy
عن أُمِّ هَانِئٍ بِنْتِ أَبِي طَالِبٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قالت: ذَهَبْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وسَلَّمَ عَامَ الْفَتْحِ ، فَوَجَدْتُهُ يَغْتَسِلُ ، وَفَاطِمَةُ ابْنَتُهُ تَسْتُرُهُ ، قَالَتْ: فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ ، فَقَالَ: (مَنْ هَذِهِ). فَقُلْتُ: أَنَا أُمُّ هَانِئٍ بِنْتُ أَبِي طَالِبٍ ، فَقَالَ: مَرْحَبًا بِأُمِّ هَانِئٍ). فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ غُسْلِهِ ، قَامَ فَصَلَّى ثَمَانِيَ رَكَعَاتٍ ، مُلْتَحِفًا فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ ، فَلَمَّا انْصَرَفَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ: زَعَمَ ابْنُ أُمِّي أَنَّهُ قَاتِلٌ رَجُلا قَدْ أَجَرْتُهُ ، فُلانَ ابْنَ هُبَيْرَةَ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى الله عَلَيْهِ وسَلَّمَ: ( قَدْ أَجَرْنَا مَنْ أَجَرْتِ يَا أُمَّ هَانِئٍ). قَالَتْ أُمُّ هَانِئٍ: وَذَاكَ ضُحًى.
Ümmi Hany binti Ebutalyp (r.a.) şeýle diýipdir: “Mekgäniň boýun egdirilen ýylynda Allahyň Resulynyň (s.a.w.) ýanyna gidipdim. Barsam, ol ýuwnup duran eken. Patma-da perde tutup, ony görer gözden gizleýärdi. Men salam berdim. Ol: «Bu aýal kim bolar?» diýip sorady. Men: «Bu men — Ümmi Hanybinti Ebutalyp» diýip jogap berdim. Ol: „Hoş geldiň Ümmi Hany” diýdi.Allahyň Resuly (s.a.w.) ýuwnup bolanyndan soň, birköýnegedolanan(ýagny, egnineatýanköýneginiatanaklaýynbaglan) halyndasekizrekagatnamazokady. Namazokapbolanyndansoňra: «ÝaAllahyň Resuly, ejemiň ogly2meniň goragastynaalanymbolanpylanyny, ýagny, IbnHübeýräni3öldürjeginiaýdýar» diýip, oňaýüzlendim.Allahyň Resuly (s.a.w.): «ÝaÜmmiHany, seniň goragastynaalanyňybizhemgoragastynaaldyk» diýipseslendi. Onuň okannamazyguşluknamazydy»4.
1Bu waka barada 198-nji hadysda-dagürrüň edilýär. Şol ýerde wakanyň diňe gusul täreti bilen baglanyşykly ýeri getirilýärdi. Rowaýatlaryň ikisinde-de Ümmi Hany (r.a.) gusul täretini alyp oturan Allahyň Resulyna (s.a.w.) salam berip, onuň beren soragyna jogap hökmünde özüni tanadanyndan soň,onuňAllahyň Resulynyň (s.a.w.): «Hoş geldiň, Ümmi Hany!» diýen sözlerine mynasyp bolandygy aýdylýar.
2Bu ýerde Aly ibn Ebutalyp (r.a.) göz öňünde tutulýar. Ol Ümmi Hanynyň ganybir doganydyr.
3Rowaýatçynyň Ibn Hübeýräniň adyny unudyp, onuň kimdigini äşgär etmezligi babatda köp jedel edilipdir. Hübeýre ibn Wehp Mahzumy diýen adam Ümmi Hany hezretleriniň adamsy bolup, ol Mekge boýun egdirileninden soňra Nejrana gaçyp gidip, köphudaýly halynda ýogalypdy. Ümmi Hanynyň gorag astyna alany Mekge boýun egdirilen güni Allahyň Resuly (s.a.w.) tarapyndan yglan edilen ýaraşygy kabul etmän, Halyt ibn Welidiň (r.a.) golastyndaky goşun bölümine garşy urşa gatnaşan az sanly toparyň düzümine girenlerdendi.
Ümmi Hanynyň Hübeýreden Omar, Hany, Ýusup, Sagda atly dört sany ogly bardy. Hübeýräniň başga bir aýaldan Ümmi Hanynyň ýanynda bolýan ýene bir oglunyň bolandygyny çaklaýanlar hem bar. Bu hadysda kimdigi doly aýdylmaýan adam ýa Ümmi Hanynyň ogly Sagda, ýa-da onuň ady ýadyndan çykan öweý ogly bolmaly. Onuň başga-başga adamlardygyny çaklaýanlar-da bar.
Bu hadys bir musulman aýalyň bir kapyra aman bermegine musulmançylykda rugsat berilýändigini görkezýär. Ol bir musulmanyň borjunyň ähli musulmanlaryň borjudygyny aňladýar. Ony düşündirmek fykyh kitaplaryna degişlidir.
4Bir rowaýatda: «Ýa Allahyň Resuly, bu nähili namaz?» diýip soradym. Ol: «Guşluk namazy» diýdi» hem diýilýär. Ümmi Hany hezretleriniň şol gün şaýady bolan namazy sekiz rekagatdy. Allahyň Resulynyň (s.a.w.) şol namazy alty, dört, iki rekagat edip okandygyny habar berýän rowaýatlar-da bar.